หลักอานาปานสติภาวนา(โดยย่อ)

 

หลักอานาปานสติภาวนา(โดยย่อ) ของท่านพระพุทธทาส ภิกขุ

กายา

๑.รู้ทุกอย่างเกี่ยวกับลมหายใจยาว

๒.รู้ทุกอย่างเกี่ยวกับลมหายใจสั้น

๓.รู้ความที่ลมหายใจปรุงแต่งกาย

๔.ระงับลมหายใจที่ปรุงแต่งกาย

จนมีความเป็นสมาธิที่มีปีติและสุขปรากฏชัด

เวทนา

๑รู้ทุกอย่างเกี่ยวกับปีติ

๒.รู้ทุกอย่างเกี่ยวกับสุข

๓.รู้ความที่ปีติ-สุข ปรุงแต่งจิต

๔.ระงับปีติ-สุข ที่ปรุงแต่งจิต

ควบคุมเวทนา ที่ปรุงแต่งจิตได้ในที่สุด

จิตตา

๑.รู้ลักษณะจิตทุกชนิดตามจริง

๒.บังคับจิตให้ปราโมทย์(ตามต้งอการ)

๓.บังคับจิตให้ตั้งมั่น(ตามต้งอการ)

๔.บังคับจิตให้สลัดสิ่งที่ควรสลัด(ได้ตามต้องการ)

นี่เรียกว่ามีอำนาจเหนือจิตแล้วจะได้ใช้จิตให้ทำงานต่อไป

ธัมมา

๑.ใช้จิตตามพิจารณาอนิจจตาของทถกสิ่ง

๒.ใช้จิตตามพิจารณาวิราคะที่เกิดขึ้น

๓.ใช้จิตตามพิจารณานิโรธที่เกิดขึ้น

๔.ใช้จิตตามพิจารณาอาการสลัดคืนสิ่งที่เคยยึดมั่นถือมั่น

 จบเรื่องด้วยการมีจิตสะอาด สว่าง สงบ ถึงที่สุด